Net nu het weer wat rustiger wordt op de financiële markten komt de nieuwe bazin van het Internationale Monetaire Fonds, Christine Lagarde, met een bijna dramatische oproep aan de banken zich met spoed te herkapitaliseren ter voorkoming van een nieuwe bankencrisis.

Mochten banken niet in staat zijn privé kapitaal aan te trekken, dan moeten desnoods de overheden maar bijspringen vindt zij.

Die oproep komt niet helemaal uit de lucht vallen als men kijkt naar de volgende grafiek:

Premies om zich tegen wanbetaling van de 25 belangrijkste Europese banken te verzekeren zijn sinds april van dit jaar verdubbeld, aldus Bloomberg. Dit artikel vermeldt hierbij ook nog dat de zogenaamde "Euribor-OIS spread" sinds april 2009 niet zo wijd is geweest, hetgeen wil zeggen dat de graadmeter van onderling vertrouwen tussen banken flink negatief staat. Banken durven niet meer aan elkaar te lenen en solvente banken parkeren hun reserves weer bij de ECB.

Deze signalen wijzen erop dat de financieringsmarkt voor banken weer dreigt te bevriezen zoals dat in 2008/2009 gebeurde. Dat is geen goed nieuws op een moment dat deze banken nog dit jaar € 80 miljard moeten herfinancieren, waar bovenop nog de herkapitalisatie-eis komt van het IMF.

Ook de opmerking van het IMF dat desnoods overheden moeten bijspringen is dus niet verrassend, mede gezien het feit, dat een andere zeer belangrijke financieringsbron van de banken eveneens dreigt op te drogen. In één maand hebben de grote Amerikaanse "money market funds" 9% van hun tegoeden uit Europa teruggetrokken! Die zien de bui kennelijk al hangen.

Dit betekent dat vooral de zwakkere banken voor hun overleving weer volledig aangewezen zullen zijn op de centrale banken. Zie bijvoorbeeld deze verontrustende grafiek:

De balans van de ECB moet er inmiddels wel zeer belabberd uitzien. Niet alleen staan daar leningen op aan zwakke banken uit diverse landen, maar ook ingekochte staatsobligaties uit diezelfde landen. Hoeveel van die uitstaande vorderingen ooit terugbetaald gaan worden laat zich moeilijk raden.

Veel van deze problematiek hangt samen met de afbouw van te hoge schulden, die de laatste jaren zijn opgebouwd. Maar een evenzo belangrijk structureel onderdeel van het probleem wordt gevormd door de manier waarop moderne banken nu gefinancierd zijn.

Banken zetten geld, bijvoorbeeld middels hypothecaire leningen, voor lange tijd weg, maar financieren dat met goedkope kortlopende leningen, die zij dan vervolgens telkens moeten doorrollen.

Zo heeft Morgan Stanley uitgerekend, dat de 91 banken van de inmiddels alweer achterhaalde stresstest, gezamenlijk met € 8 biljoen gefinancierd zijn, waarvan 58% binnen twee jaar hergefinancierd moet worden. Het bericht dat een niet geïdentificeerde bank plotseling € 500 miljoen voor één week nodig had en daarvoor beroep deed op de noodhulp van de ECB en een volgend bericht dat een andere bank maar € 5 miljoen nodig had, dat kennelijk niemand anders wilde lenen, zijn tekenen aan de wand.

Tegen deze achtergrond valt er dan ook weinig begrip op te brengen voor het weinig verheffende schouwspel dat de politici in Europa ons voorschotelen. Het lijkt wel of zij zich niet realiseren dat zij op een sluimerende vulkaan staan te dansen.

De wil om in moeilijkheden verkerende landen van de EU te helpen brokkelt steeds verder af. Finland eist cash als garantie en speelt vervolgens de vermoorde onschuld. Nederland en Oostenrijk worden plotseling wakker en roepen ook om meer garanties. De Duitse Bundesbank noemt de hulp aan andere landen onconstitutioneel en neemt kennelijk een voorschot op een gerechtelijk uitspraak hierover die begin september verwacht wordt.

Ondertussen groeit in de PIIGS-landen de weerstand tegen de bezuinigingsmaatregelen, vallen begrotingen weer tegen, neemt de werkloosheid verder toe waardoor weer meer mensen met afbetalingsproblemen te kampen krijgen. Zo betalen bijvoorbeeld 70.000 mensen in Dublin hun hypotheekrente niet meer (>20% van de bevolking!).

Zien de politici de ernst van de situatie niet in of hebben zij het al opgegeven en hopen zij dat de ECB alles voor hen oplost? Na de waarschuwing van het IMF is het eerste moeilijk te geloven.

 
Categorie Financieel Advies