Een prachtig bewijs dat het "Cradle to Cradle" principe de afgelopen jaren steeds meer voet aan de grond heeft gekregen in Nederland is het ontwerp van de op 4 april j.l. geopende Floriade.

Bij de bouw en inrichting van deze Wereld Tuinbouw Expo in Venlo zijn duurzame materialen en producten gebruikt en kan veel Floriade afval weer worden gebruikt als grondstof. Bovendien wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van groene energie.

In deze blog gaan we kort in op de uitgangspunten en de bruikbaarheid van dit principe voor MKB ondernemers.

cradleCradle to Cradle, afgekort C2C, is zo'n tien jaar geleden ontwikkeld door voormalig Greenpeace campagnemedewerker Michael Braungart samen met de Amerikaanse architect William McDonough.(Braungart bekleedt momenteel in Nederland 3 universitaire leerstoelen)

De Cradle to Cradle principes
C2C richt zich vooral op materialen en grondstoffen, wat goed aansluit bij de chemische achtergrond van Braungart. Onderwerpen als energie, broeikaseffect of biodiversiteit spelen geen grote rol, het begrip "sustainability" wordt niet gehanteerd. Centraal staat de
cycluskringloopgedachte. "Afval = voedsel". Materialen en producten zitten in kringlopen. Dat kan een biologische kringloop zijn, waarbij de stoffen in ecosystemen rondcirkelen, of een technologische kringloop, waarbij de producten gemaakt, gebruikt, afgedankt, gescheiden en hergebruikt worden.

Zo levert Desso C2C-tapijt, dat na gebruik wordt ingezameld, uiteengerafeld en klaar gestoomd voor gebruik in nieuwe tapijten. Hiermee zit het tapijt in de technische kringloop. Een voorbeeld van producten in de biologische kringloop is de afbreekbare C2C-koffiebeker van Moonen.

Naast het denken in kringlopen zet C2C in op een evenwichtige relatie met onze omgeving. De leidende principes hiervoor zijn "de zon is de energiebron" en "respect voor diversiteit".

Het principe "de zon is de energiebron" is fundamenteel juist - vrijwel alle energie op aarde (met uitzondering van geothermie, uranium en getijde-energie) ís afkomstig van de zon. En iedere drie kwartier geeft de zon de wereld er een jaar energieverbruik bij.

Vertaling van dit C2C-principe naar de praktijk is echter lastig. Typische C2C-bedrijven doen over energie vaak geen uitspraak. Ook de Floriade niet. Hetzelfde geldt voor het diversiteits-principe. Binnen C2C betekent dit vooral: tolerantie voor een diversiteit aan oplossingen en ontwerpen.

De praktijk
C2C bevat verstandige elementen voor een goede bedrijfsvoering. "Afval =voedsel", door Ganzewinkel vertaald in de slogan "Afval bestaat niet" is een nuttig uitgangspunt.

Er is een toenemende druk op grondstoffen, met bijbehorende oplopende prijzen. Zie als voorbeeld bijgaand prijsoverzicht voor ijzererts (bron: indexmundi). Het belang voor hergebruik is groot, en zal alleen maar toe gaan nemen. Met hergebruik van afval kun je op inkoopkosten besparen.

grafiek afval
Daarnaast sluit C2C naadloos aan bij het " afval = verspilling" principe uit de Lean-methodiek. Weet hoeveel afval je produceert, en weet hoe efficiënt je werkt.

Ten slotte laat je als ondernemer met C2C zien, dat je de volledige verantwoordelijkheid neemt voor het door jou ontworpen en gemaakte product.

Ofwel het product zit in de biologische kringloop, en dan mag de gebruiker het na gebruik gewoon terug aan de natuur geven, óf het product zit in de technologische kringloop, en dan neem je als producent het product terug voor hergebruik.

Je afnemers zullen dit zeker kunnen waarderen!

Keurmerk C2C
Wil je het echter hele C2C-gedachtegoed implementeren en bijvoorbeeld het keurmerk C2C gaan voeren, dan zul je veel meer moeten doen dan je afvalstroom monitoren en in kringlopen denken.

Je zult om te beginnen contact op moeten gaan nemen met EPEA of met een door EPEA geaccrediteerde instelling. Cradle to Cradle is namelijk een beschermd merk, dat alleen door EPEA wordt afgegeven.

De onderzoekers zullen vervolgens je bedrijfsvoering en de samenstelling en herkomst van je producten uitgebreid willen analyseren. EPEA hanteert hierbij echter geen openbare, extern gecontroleerde methodiek of set criteria om te toetsen of je aan hun principes voldoet.

Het is daarom verstand rekening te houden met een lange doorlooptijd, aanzienlijke kosten en behoorlijk wat discussie.

Om deze redenen ligt het voor de gemiddelde MKB ondernemer niet voor de hand om voor een deel van het bedrijf, of voor een paar producten over te schakelen op Cradle to Cradle.

Alleen als je bereid bent om over de gehele linie rekening te houden met herkomst en duurzaamheidseffecten van je materialen en grondstoffen (en dus bijvoorbeeld al een treetje hoger op de MVO prestatieladder staat), lijkt het zinvol om de stap naar C2C-certificering te zetten.

Aan de slag
Dit neemt niet weg dat je C2C helemaal links moet blijven liggen. Je zou kunnen beginnen met jezelf de vraag te stellen wat gebeurt er met je producten aan het einde van de gebruiksfase - mogen ze terug de natuur in, of zorg je dat de producten (of de grondstoffen daarin) weer bij je terugkomen?

Een goede analyse van de mogelijkheden en kansen voor inzameling en hergebruik kunnen verrassende uitkomsten opleveren. Bedrijven als Ganzewinkel en Sita spelen hier overigens goed op in, en kunnen je behulpzaam zijn om afgedankte producten in te zamelen en te voorbewerken voor hergebruik.

 
Categorie Organisatie Advies