Fiscale constructies in Nederland en België
Fiscale fraude krijgt door de geglobaliseerde economie steeds meer een internationaal karakter. Zo is iedereen zich ervan bewust dat er internationale fiscale constructies zijn die als enig doel hebben het ontwijken of het ontduiken van belastingen. De meeste landen concurreren op fiscaal vlak met elkaar en trachten met het aanbieden van aftrekken en vrijstellingen ondernemingen en kapitaal naar hun grondgebied te trekken. Dat was één van de redenen waarom België de notionele intrestaftrek heeft ingevoerd en datzelfde geldt voor de vrijstelling voor intellectuele rechten in Nederland.
Double Irish Dutch Sandwich
De structuur is gebouwd rond het feit dat in Ierland er geen belasting wordt geheven op ondernemingen op het Iers grondgebied die in het buitenland beheerd worden. De inkomsten uit dergelijke ondernemingen zijn volgens het Iers recht belastbaar in het land van waaruit het beheer gebeurt. Multinationals (moederbedrijf) verkopen de licentie om het merk van de onderneming uit te betalen in het buitenland aan een holdingvennootschap (dochterbedrijf) in Ierland die geleid wordt vanuit Bermuda, waar geen vennootschapsbelasting bestaat.
Het Ierse dochterbedrijf zal de licentie verkopen aan een Nederlandse dochterbedrijf, die op haar beurt de licentie verkoopt aan een tweede Ierse dochterbedrijf (2I). 2I zal de handelsbetrekkingen in het buitenland beheren en de inkomsten ervan innen. Toch zal 2I geen of zeer weinig belastingen moeten betalen in Ierland, omdat de winsten worden opgeslorpt door de hoge royalty’s verbonden aan de licentie. Die worden met een omweg langs Nederland, waar geen belastingen worden ingehouden, doorgestuwd naar de holding die in Bermuda belast wordt. De weinige winsten die overblijven worden in Ierland belast aan het lage tarief van 12,5%. Op die manier slagen de multinationals om nagenoeg geen vennootschapsbelasting te betalen, zo betaalde Apple in 2012 slechts 1,29% vennootschapsbelasting op 37 miljard dollar winst die in het buitenland gerealiseerd werd. Internetbedrijven zoals Google, Facebook en Twitter betalen minder dan 1% aan belasting over de inkomsten uit hun advertenties.
In de Ierse begroting voor 2015 heeft de Ierse regering besloten een einde te maken aan de Double Irish Dutch Sandwich. Dit jaar zal de befaamde constructie verboden worden voor nieuwe gevallen, pas vanaf 2020 is het gebruik ook niet meer mogelijk voor bestaande structuren. Zo zullen buitenlandse ondernemingen niet meer in staat zijn een vennootschap op te richten op het Iers grondgebied zonder in Ierland belast te worden. Multinationals op hun beurt reageren hierop door minder transparant te zijn over hun buitenlandse dochterondernemingen. Door minder de dochterondernemingen op te nemen in de publieke jaarverslagen maken de multinationals het moeilijker voor de belastingdienst om het bos door de bomen te zien.
Notionele intrestaftrek
De wetgevende macht heeft de notionele intrestaftrek in het leven geroepen om eindelijk de fiscale discriminatie tussen financiering met eigen en vreemd vermogen weg te werken. De vergoeding van vreemd vermogen, intresten, is volledig aftrekbaar. Daartegenover zijn dividenden, de vergoeding om eigen vermogen ter beschikking te hebben, volledig belastbaar. Door de invoering van een fictieve intrest wil de Belgische overheid deze onrechtvaardigheid aanpakken. Daarnaast wou de overheid ook een lagere gemiddelde belastingvoet creëren voor de vennootschapsbelasting en als gevolg daarvan een hoger rendement na belastingen op de investeringen bekomen.
De notionele intrestaftrek is dus een aftrek voor risicokapitaal die bedrijven de mogelijkheid biedt een fictieve rente op het eigen vermogen af te trekken van hun belastbaar inkomen. De aftrek geldt sinds 1 januari 2006. De maatregel is van toepassing op alle Belgische bedrijven, Belgische vestigingen van buitenlandse bedrijven, Belgische of internationale non-profit organisaties en stichtingen onderworpen aan de Belgische vennootschapsbelasting en buitenlandse bedrijven die eigenaar zijn van onroerend goed dat gelegen is in België of in het bezit zijn van zakelijke rechten op dusdanige onroerende goederen.
Notionele intrestaftrek = notionele interestvoet x gecorrigeerd eigen vermogen
Een voorbeeld: Voor het aanslagjaar 2015 (inkomsten 2014) heeft de Belgische regering de notionele interestvoet vastgelegd op 2,63%. Een vennootschap die een gecorrigeerd eigen vermogen heeft van 200 miljoen EUR kan dus 5,260 miljoen EUR (2,63% x 200 miljoen) van haar belastbare basis aftrekken. Stel dat ze een winst realiseert van 6 miljoen EUR, dan zal ze slechts belast worden op 0,74 miljoen EUR (6 miljoen - 5,260 miljoen).
Bovenstaand voorbeeld illustreert dat de notionele intrestaftrek zorgt voor een aanzienlijke fiscale aftrek voor ondernemingen. In elk geval voor die ondernemingen die een aanzienlijk eigen vermogen hebben.
Tot slot
In de fiscale constructies die multinationals gebruiken wordt de letter van de wet volkomen gevolgd. Overheden stellen echter dat de wetgeving misbruikt wordt door multinationals waarbij het duidelijk is dat er niet aan de geest van de wet voldaan wordt. Multinationals zijn het hier niet mee eens en stellen dat ze elke euro belasting die ze verplicht zijn te betalen ook daadwerkelijk betalen. Het spanningsveld dat ontstaat door het verschil tussen de letter van de wet en de geest van de wet is voer voor discussie.
Verwante artikelen:
Dirk De Wolf behaalde een masterdiploma in de EU-Studies (2012) aan de UGent. Hij publiceerde eind 2012 zijn monografie getiteld “Het einde van het Zwitsers bankgeheim” bij uitgeverij die Keure: B&E. Ik volg de ontwikkelingen op het terrein van het Europese belastingrecht nauwgezet. Ik kan u adviseren over alle (fiscale) aspecten die te maken hebben met: EU-richtlijnen op het terrein van de directe en indirecte belastingen, het Europese besluitvormingsproces, enz.
