Kennen de hersenen een tweedeling?

verbindingenWe maken vaak een onderscheid tussen de linker en de rechter hersenhelft. De linker hersenhelft is op zoek naar causaliteit tussen indrukken van buiten. Als de binnenkomende informatie ambigu is dan wordt gezorgd voor een samenhangend verhaal dat de informatie ordent. De rechterhelft daarentegen accepteert de ambiguïteit en is niet op zoek naar samenhang. Het is meer verbonden met lichamelijke ervaringen als geur en geluid.

Door een continue aan verandering onderhevige omgeving te hebben wordt het steeds belangrijker om dicht bij jezelf te blijven. Alles wat jij waarneemt heeft invloed op jouw eigen omgeving en zorgt ervoor dat je de grenzen van jouw omgeving weer verbreed. De betekenis die je geeft aan een nieuwe situatie of gedachte is per individu verschillend. Echter het proces is voor iedereen hetzelfde. Het gaat steeds om de balans tussen de linker en de rechter hersenhelft.

Omgaan met signalen

Op het moment dat er een signaal jouw omgeving binnenkomt gebeurt er van alles. Vanuit het signaal ontstaat een gedachte en die leidt automatisch tot een dialoog met jezelf. Deze dialoog leidt uiteindelijk tot een handeling: je reageert. Het uitvoeren van de actie gebeurt binnen je persoonlijke besturingssysteem en zal dus verschillen per individu. Hoe je reageert zal met allerlei factoren te maken hebben. Denk dan aan vergelijkbare gebeurtenissen, ervaringen in het verleden, jouw eigen netwerk enz. Deze verschillende factoren zijn in zijn geheel te benoemen als jouw eigen identiteit.

Wanneer zijn we levensvatbaar?

Vertaald naar de samenleving kijken we op dit moment meer vanuit het perspectief van de linker hersenhelft dat vooral gericht is op lineair denken. Gebeurtenissen hebben een logische volgorde gebaseerd op oorzaken en gevolgen. Door te extrapoleren kun je voorspellen wat er gaat gebeuren. De digitale transformatie dwingt echter meer te denken vanuit een non-lineair perspectief. De gecreëerde samenhang blijkt emergente eigenschappen te hebben die niet uit een specifieke oorzaak volgen.

De levensvatbaarheid van een systeem wordt bepaald door het functioneren van de onderdelen. Dat betekent in de hiervoor geschetste tweedeling dat zowel lineair als non-lineair denken een bepaalde balans moeten kennen. Een logisch gevolg van het gebrek aan evenwicht is dat een systeem niet meer levensvatbaar is. Levensvatbaar houdt in dat een systeem in staat is om een separaat bestaan te hebben. Als een systeem niet meer levensvatbaar is, wordt het onderdeel van een ander systeem of verdwijnt in zijn geheel

Daarbij is in systeemtermen de verbinding belangrijker dan wat verbonden wordt. Hoe meer we met iets verbonden zijn hoe meer betekenis het voor ons heeft.

Literatuur

Lent, J. (2022). The web of meaning. Integrating science and traditional wisdom to find our place in the universe. New Society Publishers

Woldendorp, H. en A. Jeninga. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen binnen de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP

Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP