Belang communicatie

Het Integraal Zorgakkoord (IZA) is gericht op het zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen waardoor zorg wordt verplaats van ziekenhuizen en langdurige zorginstellingen naar de wijk. Door deze hervormingen en het groeiend aantal ouderen, neemt de druk op de eerstelijnszorg om passende zorg te leveren toe. Goede samenwerking en communicatie tussen deze eerstelijns professionals is nodig om kwalitatief goede en afgestemde zorg te bieden. Op het gebied van dementie wordt geconstateerd dat sprake is van onvolkomenheden, er wordt gemeld: gebrek aan coördinatie en communicatie op lokaal niveau; zorg die te weinig is afgestemd op de doelen van de patiënt; onvoldoende toegang tot gespecialiseerde kennis; en professionals die te weinig gebruik maken van zorgstandaarden en richtlijnen (Nieuwboer 2019).

Netwerkleiderschap

netwerkleiderschapDe introductie van netwerkleiderschap kan hieraan een bijdrage leveren. Factoren die bijdroegen aan de transitie naar beter geïntegreerde netwerken waren: adequaat leiderschap, een actieve bijdrage van gemotiveerde huisartsen, netwerkparticipanten die elkaar goed kennen en een netwerk dat in een relatief kleine geografische omgeving is gelokaliseerd. Deelnemende professionals ervaarden daardoor meer persoonlijk contact, betere coördinatie en betere communicatie. Effectief netwerkleiderschap kenmerkt zich door relationele en organisatorische vaardigheden, vaardigheid in procesmanagement en verandermanagement.

Vertrouwen

In de relatie tussen wijkverpleegkundigen en huisartsen  geldt het onderlinge vertrouwen als de belangrijkste bevorderende factor voor effectieve communicatie. Dit betekent onder meer dat in die relatie geïnvesteerd moeten worden. De huidige fragmentatie in de wijkverpleging maakt het opbouwen van vertrouwen lastig. Daarnaast wordt de communicatie negatief beïnvloed door bepaalde professie gebonden factoren zoals het verschil in verantwoordelijkheid en taalgebruik, en organisatorische factoren zoals gebrek aan een gezamenlijk zorgplan, gebrek aan persoonlijk contact en tijdgebrek. (Wijk)verpleegkundigen zijn in staat om een netwerkleiderschapsrol te vervullen. Randvoorwaarden zijn taakverheldering en training op benodigde competenties.

De ontwikkeling naar netwerkzorg wordt versneld als netwerkleiderschap adequaat wordt ingevuld en interprofessionele communicatie centraal staat.

Literatuur

Nieuwboer,M. (2019). Interprofessional communication and clinical leadership in the development of network-based primary care. Proefschrift, Radboud Universiteit Nijmegen

Peppel, R., H. Woldendorp, M. Veenvliet en A. Jeninga. (2023). Het huis van de professionele zeggenschap. De route naar verpleegkundig leiderschap. Amsterdam: SWP