‘What is important is seldom urgent, and what is urgent is seldom important’. (Eisenhower)

Motivatie

Kunnen we ons zelf eigenlijk trainen om gemotiveerd te worden? Het begint met autonomie en stellen van doelen. Veerkracht is uiteraard belangrijk. Hoe werkt dat uit bij een burn-out? Burn-out is voorkombaar, met de juiste signalen, structuren en gedragingen. Het is belangrijk tijdig waarschuwingssignalen te herkennen. Op individueel niveau: Vermoeidheid die niet weggaat na rust, concentratieproblemen, uitstelgedrag, slecht slapen en niet meer mee willen doen. Op organisatieniveau zijn waarschuwingssignalen onder meer toenemend verzuim of kortdurende ziekmeldingen en meer conflicten of afstandelijke samenwerking.

Voorkomen

In ‘Goed Werk’ hebben we uitvoerig aandacht besteed hoe je burn-out kunt voorkomen. Belangrijke factoren zijn duidelijke doelen en autonomie, beheersbare werklast, sociale steun en erkenning, herstel, rust en ritme, zingeving, groeiperspectief en open organisatiecultuur. Een burn-out voorkomen is geen individuele verantwoordelijkheid alleen, maar een gedeelde opdracht. Management zorgt voor richting, ruimte, ritme en erkenning. De verantwoordelijkheid van medewerkers ligt bij leren voelen, begrenzen, delen. Op organisatieniveau gaat het om een veilige werkomgeving.

Reflectie

Dagelijkse reflectie biedt inzicht of je tegen grenzen aan het lopen bent. Het gaat erom bewust stresstriggers te herkennen. Het helpt om iets te doen omdat je het zelf zinvol vindt, niet voor externe beloningen. Herken en vervang belemmerende gedachten zoals ‘ik kan dit niet’ door groei gerichte overtuigingen. Zo bouw je veerkracht op bij tegenslag . Praktische hulpmiddelen zijn bijvoorbeeld het werken in blokken met pauzes. Ik werk 25 minuten heel gericht en neem dan 5 minuten pauze. Op het einde van de werkdag stel je je de vraag ‘wat ga ik morgen anders doen’. Dit stimuleert intrinsieke motivatie en verlaagt zelfkritiek.

Model

Maak daarbij gebruik van de Eisenhower matrix:
 
Eisenhouwer matrix
 
KWADRANT I – Dringend & Belangrijk ? DOEN (een probleem oplossen dat stilstand veroorzaakt).
KWADRANT II – Niet-dringend & Belangrijk ? PLANNEN (langetermijnzaken die belangrijk zijn, maar niet op je nek zitten”ontwikkelen strategie). Plan tijd in je agenda. Deze taken zijn vaak het eerste slachtoffer van stress, terwijl ze je juist beschermen tegen burn-out.
KWADRANT III – Dringend & Niet-belangrijk ? DELEGEREN of BEPERKEN (onderbrekingen, e-mails, vergaderingen die wel haast hebben, maar niet écht bijdragen aan je doelen. Voorbeeld: reageren op elk berichtje direct. Beperk deze taken of geef ze door aan anderen.
KWADRANT IV – Niet-dringend & Niet-belangrijk ? VERMIJDEN (afleiding, uitstelgedrag en nutteloos tijdverbruik. Voorbeeld: scrollen op social media zonder doel. Schrappen of beperken.

Als je het overzicht aan het verliezen bent is dit een heel handig model:

  • Geeft je overzicht ? je weet wat echt telt
  • Vermindert stress ? je verspilt minder tijd aan onzin
  • Versterkt je zelfmotivatie ? je werkt aan wat belangrijk is
  • Beschermt je tegen burn-out ? je reserveert tijd voor herstel (kwadrant II)

Literatuur

Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor Goed werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. SWP
James, L. (2024). Self-motivation mindset. Achieve Unstoppable Drive with Empowered Strategies to Unleash Self-Discipline, Master Time, and Renew Personal Growth Amid Life's Formidable Challenges
Woldendorp, H., A. Jeninga en A. Eliens. (2025). Kun je me doorverbinden met …mezelf? Een reisgids voor kinderen en volwassene. Virtuoos