Gaan we bij de inzet van AI voor of/of of en/en?
‘Leadership today requires holding multiple truths at once — complexity, ambiguity, and opportunity — and designing systems where human and machine intelligence reinforce each other.’ (Silberman)
Beide/en
De inzet van AI zal verder gaan. Het is belangrijk te bepalen hoe je AI op de werkvloer wilt integreren zonder je menselijke kern te verliezen. Een model is de Both/And-benadering: menselijk leiderschap en AI benutten voor betere besluitvorming, communicatie en strategie.
De “Both/And” mindset zoekt synergie tussen schijnbare tegenpolen. Both/and denken is gericht op inzicht op de taken die binnen je werk geschikt zijn voor AI-ondersteuning en voor welke taken dat niet geldt. Dan inzicht in waar AI kan ondersteunen om tot betere besluiten te komen. Bijvoorbeeld bij het generen van scenario’s. Jij geeft aan wanneer jij het laatste woord moet hebben (ethiek, menselijk oordeel, verantwoordelijkheid)
.
Gemeentelijke context
AI presteert beter als het ‘begrijpt’ in welke situatie of werkelijkheid het iets moet doen. Bijvoorbeeld voor een gemeente kun je een dergelijke context als volgt uitwerken:
(Nb: houd uw telefoon horizontaal voor compleet overzicht van de onderstaande tabel.)
| Type context | Voorbeelden in praktijk |
| Data | Eerdere meldingen, bewonersprofielen, beleidsdata |
| Bedrijfsregels | Procedures, wetten, gemeentelijke richtlijnen |
| Geschiedenis | Vorige interacties, besluitgeschiedenis, feedback |
| Stakeholders & doelen | Wie gebruikt het systeem en met welk doel? |
Aanpak
De vraag is nu hoe je een AI-systeem voorziet van context. Gebruikelijk is uiteraard om hiervoor prompt engineering te gebruiken. Als voorbeeld een prompt:’ je bent een digitale assistent van een gemeente. Je volgt de Nederlandse wetgeving en gemeentelijke verordeningen van je gemeente. Geef korte, beleefde antwoorden. Prioriteit: burgers duidelijk en snel helpen.’
Zorg dat AI pas antwoord geeft nadat informatie uit gemeentelijke bronnen is gehaald: beleidsnota’s, verordeningen, dossiers etc. Gebruik die dossierdata door te weten waar reen gesprek eerder over ging en wat al besproken is.
Dynamiek
Een goede AI-strategie is nooit statisch. Regelmatige evaluatie is noodzakelijk net als de input van verschillende afdelingen in een organisatie en gebruikers (bijvoorbeeld burgers). Let er op dat je niet met hypes meegaat. Niet elke technologische ontwikkeling is relevant voor je organisatie.
Silberman, D. e.a. (2025). AI-powered leadership. Mastering the Synergy of Technology and Human Expertise.Addison Wesley
Woldendorp, H., A. Jeninga en A. Eliens. (2025). Kun je me doorverbinden met…mezelf? Een reisgids voor kinderen en volwassenen. Virtuoos
30 jaar ervaring als consultant en als interim manager. : Strategisch adviseur op het gebied van digitale transformatie en platformtechnologie; associé bij CCzorgadviseurs) ; adviseur professionele ontwikkeling. Partner InfraVitaal (www.infravitaal.nl; harry@infravitaal.nl). Toezichthouder Zorggroep Tangenborgh en ALS Zorgregelaars. Mede-bestuurder van de Coöperatieve Uitgever Virtuoos (https://uitgevervirtuoos.nl/) . Auteur van een vijftiental boeken over zelforganisatie, professionele ontwikkeling, platformtechnologie en digitale transformatie (van de gebouwde omgeving).
