Cybernetisch managementmodel

De kernvraag is hoe een organisatie binnen complexiteit vitaal blijft. Organisaties zijn complexe systemen zijn. Interventies die geen rekening houden met die complexiteit zullen organisaties niet echt verder helpen. In veel systemen is complexiteit aan de orde van de dag. Malik betoogt dat de toepassing van de wetten, modellen en methoden van management cybernetica organisaties in staat stellen om effectiever en efficiënter te functioneren. Malik werkt in zijn model vier kwadranten uit. Hij definieert twee assen, één gericht op de termijnen van functioneren en één over het geheel of het individu.
 

vitaliteit van de organisatie

Managementmodel van Fredmund Malik


 

Vitaliteit als kern van een organisatie

De sturing van de organisatie loopt van linksboven naar rechtsonder. De feedback ontstaat vanuit verschillende onderdelen en verschillende momenten in de tijd, zowel lange termijn als korte termijn.  In het model ontstaat een (logische) verbinding tussen missie en persoonlijke doelstellingen.

Vitaliteit van de organisatie vertaalt zich in: verhoging productiviteit, intelligent inrichten zorgprocessen, verbetering kwaliteit, leveren van meer (meer)waarde voor de cliënt, kortere doorlooptijd (lean principles), versterking van de innovatieve bedrijfscultuur, grotere cliënttevredenheid en grotere medewerkerstevredenheid. Vitaliteit (levensvatbaarheid) is een structurele kwaliteit van systemen: het gaat om het vermogen om het eigen bestaan te continueren voor een niet vooraf gedefinieerde hoeveelheid tijd. Het gaat om het behoud van identiteit. Het behoud van vitaliteit laat zien dat de complexiteit die relevant is voor het systeem onder controle is. Bij vitaliteit gaat het niet om het ontwikkelen van een strategie die op de toekomst gericht is, maar om het maximaliseren van het vermogen om elke strategie te kunnen aanpassen (op basis van veranderingen in de omgeving en binnen het systeem) zodat de vitaliteit in stand blijft.

Het gaat om een tijdelijk ontwerp

Hoe complexer een systeem wordt, hoe meer regulerende inspanning nodig is om de samenhang van waarneming, herkenning en communicatie mogelijk te maken.  De keuze voor een organisatiemodel, de strategie, de klanten, de medewerkers, de concurrenten, de doelmatigheid van de werkprocessen en het effect van ICT op die doelmatigheid, leidt altijd tot een tijdelijk ontwerp; de selectie is altijd risicovol. Tijdens het aanpassingsproces (door middel van controle, ontwerp en operationele regulering) worden organisaties voortdurend met onzekerheid geconfronteerd. Anders gezegd: organisaties passen zich aan door te experimenteren.

 

Literatuur

Achterbergh, J. en D. Vriens (2010). Organizations. Social systems conducting experiments. Tweede herziene editie. Berlijn (D): Springer Verlag

Gharajedaghi, J. (2011). Systems thinking: Managing chaos and complexity: A platform for designing business architecture. Burlington (VS): Morgan Kaufmann

Malik, F. (2011). Corporate policy and governance. How organizations self-organize.. Frankfurt/New York: Campus Verlag

Malik, F. (2016). Strategy for managing complex systems. A contribution to management cybernetics for evolutionary systems. Frankfurt/New York: Campus Verlag

Woldendorp, H. en A. Jeninga. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen. Amsterdam: SWP