Ambitie

Governance gaat over straks: strategie, innovatie, inspirerend verhaal. De digitale transformatie maakt het mogelijk nieuwe ambities waar te maken. Toch is het de vraag of we voldoende uitvoeringskracht hanteren om veranderingen te realiseren. Governance in de digitale transformatie houdt rekening met onzekerheid en snel veranderende omstandigheden (pandemie; oorlog; impact AI: ChatGPT etc).

Complex adaptief systeem

In een complexe werkelijkheid ontstaat emergent gedrag: wat klein is in het begin kan uitgroeien tot iets heel groots. Een complexe omgeving kent tendensen, maar geen zekerheden. De tendensen toets je door onderzoek, te experimenteren en de resultaten gebruiken om voor de opvolgende betere opties te kiezen. Het doen van betrouwbare voorspellingen wordt steeds moeilijker. Organisaties maken onderdeel uit van de complexe werkelijkheid, maar zijn zelf ook complex adaptieve systemen. Organisaties passen zich aan de dynamiek in de omgeving aan.

Transformatieve dialoog

strategievormingDoor de toenemende complexiteit is een strategie minder een traject dat wordt afgerond, maar meer een proces dat ruimte en betekenis geeft. Bepalend zijn: visie (inspiratie voor gedrag); (psychologische) veiligheid; vertrouwen (geven); verbinden (gezamenlijk de visie realiseren). In de relatie tussen toezichthouder en bestuurder gaat het om reflectie en pro activiteit. We hebben daarvoor de principes van een transformatieve dialoog uitgewerkt.

Elementen daar binnen zijn: betekenisgeving (wat zijn je eigen waarden en wat is je kompas); zelfkennis ()waarom volg je een bepaalde visie); zelfmotivatie (waar haal je inspiratie uit); zelfvertrouwen ( hoe blijf je authentiek).

Belang van een goed verhaal

Strategievorming gaat om inzicht in de meerwaarde van de doelen en de wijze hoe die te bereiken. Strategische ambities richten zich op het realiseren van mogelijkheden. Paape: ‘strategie vereist een verhaal dat er toe doet’ (87). Dat verhaal is onderscheidend, verbindend en inspirerend. Zelfreflectie is het vermogen om de eigen, vaak beperkende, interne logica tijdelijk opzij te schuiven en een andere positie aan te nemen. Op deze wijze kunnen we, voordat we het verhaal opstellen, gelijktijdig optredende systemen of werkelijkheden herkennen. Het is van belang om zelfreflexiviteit zoveel als mogelijk in te bouwen in de transformatieve dialoog

Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2023). Toezichthouden in de 21e eeuw. Vertrouwen als basis voor goede governance. Amsterdam: SWP

Paape, L. en L. van de Voort. (2022). Exit fantoomtrots. 4C Governance en meervoudige waarderealisatie houden barbaren buiten de poort. Mediawerf