Richtinggevend kader

Eén van de meer populaire onderwerpen in de managementliteratuur is een beschouwing over leiderschap. Er is behoefte aan een richtinggevend kader dat onder meer bij leiders wordt gezocht. Leidinggeven gaat veelal om het verbinden plannen (daar zijn er genoeg van) met uitvoering (die is veel lastiger). Daarom eerst management.

Effectief management

Waar gaat het om bij leiderschap?Er zijn zes principes van effectief management:

  • Resultaten zijn het enige dat uiteindelijk telt in management.
  • Het is belangrijk een bijdrage aan het geheel te leveren.
  • Het is belangrijk je te concentreren op een klein aantal belangrijke zaken.
  • Het is belangrijk gebruik te maken van bestaande sterktes.
  • Belangrijk is wederzijds vertrouwen.
  • Belangrijk is positief denken.

Leiderschap betekent ook die taken uit te gaan voeren die tot successen gaan leiden in de periode die volgt.

Basisprincipes

Hoe werkt leiderschap. Je hebt een strategie nodig. Van der Veer: plan met doel. Hij schetst drie basisprincipes:

  • Van A (het nu: waarom is dat niet goed) naar B (waarom is dat beter). Tenslotte: hoe kom je van A naar B
  • ESSA: Elimineren, Simplificeren, Standaardiseren, Automatiseren
  • Leiders moeten leiden: gaat over cultuur, structuur, systemen en wat je van iedereen verwacht

Motiveren

Kan niet moeilijk wezen. Toch blijkt het lastig. Het helpt als je weet hoe je mensen kunt motiveren. Daarvoor gelden de volgende factoren: zorg voor een verbinding tussen de individuele invulling van betekenisgeving met het doel van de eigen organisatie; ontwikkel authentiek gedrag bij iedereen; ondersteun autonomie; zorg voor groei in vakmanschap; zorg voor een positieve omgeving. Binnen dit perspectief gaat leidinggeven om creëren van energie, inspiratie en toekomstperspectief. Ook wel geformuleerd als visie, veiligheid, vertrouwen en verbinding.

Slotbeschouwing

Helmut Maucher (voorheen CEO van Nestlé) werkte veel met aforismen over leiderschap::

  • Wie niet gevoelig is kan niet leiden; wie alleen gevoelig is kan ook niet leiden
  • Succes is vaak niet gebaseerd omdat wij zo goed zijn, maar omdat onze concurrenten nog slechter zijn
  • Bureaucratie belemmert; systemen bevrijden
  • Wie jong is begrijpt de wereld nog niet; wie oud is begrijpt de wereld niet meer
  • Kernprobleem van organisaties en samenlevingen: we hebben te veel regels en te weinig principes

Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2023). Toezichthouden in de 21e eeuw. Vertrouwen als basis voor goede governance. Amsterdam: SWP

Joly, H. en C. Lambert(2021).  The heart of business:  leadership principles fort he next era of capitalism.  Boston: Harvard Business Review Press

Maucher, H., F. Malik en F. Farschtschian. (2012). Maucher und Malik über management. Maximen unternehmerischen Handels. Frankfurt: Campus Verlag

Veer, J. van der. (2023).Van A naar B. Lessen in leiderschap. Amsterdam: Prometheus