Collectieve intelligente woonvormen voor ouderen

Nederland staat voor een grote uitdaging op het gebied van wonen en zorg. Een grote en complexe uitdaging die niet alleen ligt in het bouwen van 290.000 woningen geschikt voor ouderen en ontwikkelen van nieuwe woonconcepten. Het ideaal van zelfstandig ‘thuis wonen’ op late leeftijd is niet altijd passend, met name omdat huizen waarin ouderen wonen niet altijd geschikt zijn om (zo zelfstandig mogelijk) oud in te worden. Er is behoefte aan collectieve intelligente woonvormen voor ouderen. De vergrijzing telt nu ca. 3,2 miljoen 65-plussers en zal naar verwachting groeien naar ca. 5 miljoen in 2040.

De gevolgen van de vergrijzing

Door de vergrijzing zullen steeds meer mensen ondersteuning en zorg nodig hebben, terwijl systemen en organisatievormen; er is een groot personeelstekort en er zijn onvoldoende geschikte woningen voor kwetsbare ouderen. Belangrijke beleidsdocumenten, zoals het Integraal Zorgakkoord (IZA), het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO), en het Kader Passende Zorg, ademen de noodzaak van verandering.

Inspelen op specifieke behoeften van ouderen

Bij nieuw- en verbouw moet rekening gehouden worden met de mogelijkheden van slimme (thuis)technologie en met bewoning door andere leeftijdsgroepen wanneer de vergrijzingsgolf over zijn hoogtepunt heen is. Met het ouder worden groeit de behoefte aan ondersteuning. Idealiter is die ondersteuning voor iedere oudere dan laagdrempelig, dichtbij en flexibel te organiseren en aan te passen aan diens leefsituatie en levensfase. Gegeven de diversiteit in vraag ligt de uitdaging in het vormgeven van zorg en ondersteuning op een zodanige manier dat een continuüm geboden kan worden van individueel in de eigen woning tot aan complexe zorg.
 
leefomgeving
 
Om langer thuis te kunnen wonen zijn voldoende passende woningen, voorzieningen en onderdeel zijn van een sociaal netwerk, van cruciaal belang. Er is een dringende vraag naar duurzaam passende oplossingen voor het grote woningtekort met een toenemende behoefte aan flexibel wonen en vraag naar diversiteit in (extra) wonen. De ouder wordende samenleving stelt daarnaast ook eisen aan de inrichting van de leefomgeving. Een prettige, groene, veilige en leefbare woonomgeving ondersteunt betrokkenheid en sociale cohesie in de buurt.

Levensloopbestendige woningen

Door het langer thuis wonen, het sluiten van de verzorgingshuizen en veranderende woonwensen is er tussen het verpleeghuis en thuis wonen behoefte aan ‘tussenvormen’. Het vinden van een geschikte locatie, het rondkrijgen van de financiering en gebrekkige samenwerking tussen relevante partijen vormen de belangrijkste knelpunten. Een levensloopbestendige woning, ook wel levensloopgeschikte woning genoemd is een zelfstandige woning geschikt voor bewoning in alle levensfases. Er is daarbij gelet op veiligheid en toegankelijkheid. Geen drempels, geen obstakels waar je over kunt vallen, brede deuren en voldoende ruimte in badkamer en gangen om met een rollator uit de voeten te kunnen. De aanpak van

InftaVitaal

De aanpak van InfraVitaal leidt tot versnelling van de transitie van digitalisering, comfort, energie, zorg, mobiliteit en bouw met realiseerbare en betaalbare oplossingen. In een gebouwde omgeving die is ontworpen op basis van de IVO ontwerpstrategie weten de gebouwen en de omgeving uit zichzelf wat er moet gebeuren en wanneer, is toekomstbestendig en zelflerend (Artificiële Intelligentie ready).
 
Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp.(2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg) organisaties. Werken met de Systemische Ontwikkel Matrix (SOM). Amsterdam: SWP

Woldendorp, H. (2021). Technologisch en sociale innovatie in de ouderenzorg. De impact van COVID-19. Amsterdam: SWP