Veranderen

veranderkundeVeel van ons vinden veranderingen lastig. Helemaal als de verandering ons wordt opgelegd. Veranderingen worden gemakkelijker te accepteren als we eigenaarschap voelen. Een mensgerichte veranderaanpak is een verandering samen vormgeven. Hoe ziet moderne veranderkunde eruit?

Uitrol

Even nog de traditionele veranderaanpak: management of consultants ontwikkelen een nieuw organisatiemodel, ze communiceren dit plan naar de teams (‘de uitrol). En ze verwachten draagvlak en implementatie, vaak ondersteund door deadlines en KPI’s. Er is weinig aandacht voor het gegeven dat mensen emotioneel, sociaal en psychologisch reageren op verandering. Technologie kan verandering mogelijk maken, maar alleen mensen kunnen haar laten slagen.

Verbinding

Als je het niet juist aanpakt ontstaat er geen enthousiasme en verbinding maar juist onzekerheid. Succes hangt niet alleen af van het wat (de oplossing), maar van het hoe (de relatie met mensen). Leiderschap draait om verbinding, niet om controle. Medewerkers worden niet als uitvoerders gezien, maar als medeontwerpers van verandering. Het is niet verstandig te denken dat mensen veranderd moeten worden. Beter is een context te creëren waarin mensen zichzelf kunnen veranderen.

Methode

Methodisch werkt het als volgt. Start met een bijeenkomst waarin alle betrokkenen verkennen waarom de verandering nodig is, wat er nu juist wel goed gaat en wat niet en waar men zich zorgen over maakt. Dan volgt de fase van co-creatie. Hier staat vooral de functionaliteit voor de eindgebruikers centraal. Eigenaarschap wordt ondersteund. Teamleden gaan optreden als veranderambassadeurs en verzamelen feedback.

Psychologie

Psychologisch werkt het als volgt. Begin niet bij de technologie, maar bij het daarbij horende verhaal. Wij verbinden ons niet met software, maar met bedoelingen en ervaringen. Zorg voor ruimte voor emotionele reacties. Ga in op verwachtingen wat dit voor iemands werk kan betekenen. Zorg ervoor dat de technologie past bij de organisatiecultuur. Versterkt het de waarden of botst het er juist mee. Mensgericht experimenteren is klein, tastbaar en samen.

Gemeente

Als voorbeeld de gemeentelijke overheid. Succesvolle verandering in de overheid ontstaat niet door technologie centraal te stellen, maar door technologie te laten aansluiten op wat mensen belangrijk vinden: menselijkheid, dienstbaarheid en betekenisvol werk. De nadruk ligt dan bijvoorbeeld op verbetering van dienstverlening, niet op digitalisering om kosten te besparen.

Literatuur

White, E. (2025). People do change. How to Turn Reluctance into Confidence Using Human-Centric Change Management. Amplify Publishing

Woldendorp, H., A. Jeninga en A. Eliens. (2025). Kun je me doorverbinden met…mezelf? Een reisgids voor kinderen en volwassenen. Virtuoos