‘My first and most fundamental mistake as a leader was naivety and idealism. Having worked in corporate life … I assumed everyone would be the same.’ (Doyle)

Dubbelzinnig

We leven (weer) in een tijd waarin het centraal stellen van de eigenheid van jezelf of je groep de norm begint te worden. Is het niet veel leuker te constateren dat we verschillend zijn en dat leiderschap moet kunnen verschillen in communicatiestijl, denkstijl en prioriteiten. Dit vraagt van organisaties een cultuur die ambiguïteit verdraagt, en ruimte maakt voor alternatieve manieren van besluitvorming, samenwerking, en tijdsbewaking. Divers zijn betekent niet hetzelfde doen op een andere manier; het betekent soms iets totaal anders doen met een ander doel.

Norm

verschillendBijvoorbeeld mensen met autisme zien patronen waar anderen chaos zien. Mensen die gediagnosticeerd zijn met ADHD kunnen goed out-of-the-box denken door atypische associaties. Het lastige is dat we afwijkingen van een norm (wie bepaalt die?) als negatief zien. Iemand met ADHD die ideeën op tafel gooit voordat ze zijn ‘ingekaderd’, wordt als chaotisch bestempeld. Iemand met dyslexie die moeite heeft met e-mailnavigatie, wordt als traag gezien, ook al is hun mondelinge strategie briljant.

Inzicht

Strategisch inzicht is het vermogen om het grotere geheel te zien, verbanden te leggen tussen ogenschijnlijk losse elementen, langetermijn impact te overzien en keuzes te maken die coherent zijn met het doel, niet alleen het moment. Je kunt denken in systemen en verbanden. Je weet het verschil tussen belangrijk en urgent. Je hebt oog voor tweede-orde-effecten van beslissingen.

Logica

Neurodivergente mensen botsen vaak met de informele sociale codes binnen organisaties. Neurodiversiteit is vooral waardevol omdat het strategisch denken en oog voor detail versterkt en nieuwe perspectieven toevoegt aan besluitvorming. Neurodivergente mensen denken vaak niet in de standaardlogica van een bedrijf, maar juist met een scherp oog voor systeemdynamiek, lange termijn en echte oorzaken komen. Dat is precies het hart van strategisch inzicht.

Nog een keer: ambiguïteit

In hedendaagse organisaties is ambiguïteit eerder de norm dan de uitzondering: hybride werken, technologische veranderingen, onduidelijke verwachtingen etc. Mensen met neurodiverse profielen kunnen soms beter omgaan met complexe, ongestructureerde informatie, juist omdat ze niet vasthouden aan standaardlogica. Ambiguïteit wordt dan geen bedreiging, maar een puzzel.

Literatuur

Doyle, N. ( 2025). van Learning from Neurodivergent Leaders: How to Start, Survive and Thrive in Leadership. Jessica Kingsley Publishers
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! SWP
Woldendorp, H., A. Jeninga en A. Eliens. (2025). Kun je me doorverbinden met…mezelf? Een reisgids voor kinderen en volwassenen. Virtuoos