Het klimaatverdrag heeft de volgende doelen:

1. Zo snel mogelijk een einde maken aan de stijging van de uitstoot van broeikasgassen. Rond 2050 moet er een evenwicht zijn tussen alle uitstoot van broeikasgassen en het vermogen van de natuur om ze te absorberen. Dat betekent 50% vermindering van de broeikasgassen t.o.v. 1990.

2. De opwarming van de aarde moet worden beperkt. De wereldwijde stijging van de temperatuur moet in 2100 beperkt zijn tot 2°C vergeleken met het niveau van vóór de opkomst van de industrie. Er wordt gestreefd om die stijging met 2°C te verlagen tot 1,5 graad. Rond 2100 moet de emissie van broeikasgassen teruggebracht zijn naar nul.

3. Elke vijf jaar wordt het klimaatbeleid van alle landen geëvalueerd.  De eerste controle vindt plaats in 2023.

Wat betekent het klimaatverdrag voor Nederland?

Met de maatregelen die nu in gang zijn gezet wordt in 2020 nog niet de helft van de geplande besparing, zoals in het Energieakkoord dat door werkgevers, werknemers, milieuclubs en overheid werd gesloten,  behaald. Dat leidt ongetwijfeld tot scherpere doelstellingen. In het akkoord hebben de partijen zich gecommitteerd aan een „inspanningsverplichting” voor energiebesparing. Dat zou opgeschroefd kunnen worden naar een verplichting.

Hoe gaan we de doelen uit het klimaatverdrag realiseren?

Partijen, uit het Energieakkoord, zetten zich in dit verband in om de volgende doelen te realiseren:

• Een besparing van het energieverbruik met gemiddeld 1,5 procent per jaar.
• 100 PJ (100.000.000.000.000.000 Joule) besparing energieverbruik van Nederland per 2020.
• Toename aandeel van hernieuwbare energieopwekking (nu 4 procent) naar 14 procent in 2020.
• Een verdere stijging van dit aandeel naar 16 procent in 2023.
• Tenminste 15.000 voltijdsbanen, voor een belangrijk deel in de eerstkomende jaren te creëren.
• Grote energie-intensieve bedrijven spannen zich samen met de overheid in om het MEE[1]-convenant aan te vullen met een raamwerk van bedrijfsspecifieke (één-op-één) afspraken. Deze zijn gericht op verbetering van de energie-efficiëntie en concurrentiepositie van de betrokken bedrijven.
• Voor MJA3-bedrijven[2] en overige bedrijven komt er een EPK-pilot[3] bij de gebouwde omgeving.
• EIA-regeling[4] gericht op investeringen in energiebesparing en energie-efficiëntieverbetering.

De nieuwe convenanten MJA3 en MEE 2016-2020 zullen zeker worden aangescherpt.

[1] MEE: meerjaren energieafspraken efficiency

[2] MJA-bedrijven: bedrijven die meedoen aan het convenant Meerjarenafspraak met de overheid

[3] EPK-pilot: Energie Prestatie Keuringssysteem

[4] EIA: Energie Investerings-Aftrek

Wat betekent dat voor een onderneming?

Een onderneming krijgt te maken met wetgeving, convenanten, druk van maatschappelijke organisaties en andere stakeholders om ‘schoner’ te worden. Dit leidt zonder meer tot grotere administratieve lastendruk. Het zal aantoonbaar gemaakt en gerapporteerd moeten worden. De eindstreep wordt nooit bereikt. Aantoonbaarheid en rapportage blijven deel uit maken van de administratieve lastendruk. Het is een continu-proces. Op enig moment moet een nulmeting worden gedaan en  KPI’s (kritische prestatie indicatoren) worden geformuleerd met doelen die SMART (specifiek, meetbaar, analytisch, resultaatgericht en tijdgebonden) zijn. Deze doelen moeten worden bewaakt en op worden geacteerd.

Welke Managementsystemen kunnen de onderneming helpen?

Er zijn 2 bekende managementsystemen die de onderneming een kader en handvatten biedt om milieudoelstellingen te halen, te administreren en te rapporteren.  Dat zijn de  CO²-prestatieladder en de ISO14001 milieumanagementsysteem.

CO²-prestatieladder

De CO2-Prestatieladder is indertijd door Prorail bedacht en heeft een grote bekendheid gekregen bij andere overheidsinstellingen die aanbesteden.  De trede die een bedrijf heeft bereikt op de CO²-Prestatieladder vertaalt zich in een ‘gunningvoordeel’. Hoe hoger de trede, hoe meer voordeel het bedrijf krijgt bij de gunningafweging. Daarmee is de ladder een sterk instrument geworden en zet bedrijven aan tot een zo’n groot mogelijke reductie. Een hogere score op de ladder wordt beloond met een concreet voordeel in het aanbestedingsproces, in de vorm van een –fictieve- korting op de inschrijfprijs.

Diverse opdrachtgevers die werken met de ladder zijn o.a. Rijkswaterstaat, Prorail, provincies en diverse gemeenten. Op de site van Skao vindt u alle opdrachtgevers.

De prestatieladder bestaat uit 5 niveaus:

Het handboek van de CO²- prestatieladder kunt u downloaden via deze link.

In deze norm is een voortdurend verbeterproces ingebouwd volgens de PDCA-cirkel van Deming.

PDCA-cirkel van Deming

Voor- en nadelen CO²-prestatieladder

Voordeel: Er is alleen een focus is op CO² uitstoot. Niet op andere vormen van uitstoot. Ook geen andere vormen van milieuaspecten en -effecten. De norm is heel plat en eenvoudig van opzet.

Nadeel: Alle andere milieuaspecten en het voldoen aan overige (milieu)wet- en regelgeving worden niet getoetst.

ISO14001 Milieumanagementsysteem

ISO 14001 stelt ook de PCDA cirkel van Deming centraal. De resultaateisen die ISO14001 stelt aan het managementsysteem zijn:

1. De organisatie voldoet aan wet- en regelgeving en overige convenanten;
2. De organisatie houdt zicht continu bezig met een verbeterproces en het voorkomen van milieuvervuiling.

Doel- en taakstellingen moeten worden vertaald in procedures, werkinstructies en concrete maatregelen.

De ISO14001 richt zich op alle milieuaspecten zoals water, bodem en lucht. Bij ieder van deze aspecten moeten de milieueffecten in kaart worden gebracht die tijdens het productieproces optreden. Het voldoen aan milieuwet- en regelgeving is een minimumeis.

Milieuwetgeving en convenanten

Er zijn tal van wetten die op de milieuaspecten van toepassing zijn en die voor uitstoot grenswaarden of normen stellen.  De voornaamste wetten, besluiten en convenanten zijn:

Waarschijnlijk zijn veel ondernemingen zich niet bewust welke wet- en regelgeving voor hun van toepassing zijn.  Daarom zijn alle genoemde wetten, besluiten en convenanten gelinkt met de desbetreffende wetten of sites die daar informatie over verschaffen.

Continu verbeterproces

De PDCA-cirkel staat centraal binnen alle ISO-managementsystemen.  In de planfase stelt men concrete doelen die in een bepaald tijdsvak tot uitvoering wordt gebracht.  De doelen worden bewaakt en indien nodig bijgestuurd. Het management besteedt voortdurend aandacht aan deze doelstellingen naast haar andere doelstellingen. Het milieubeleid maakt integraal onderdeel uit van de bedrijfsvoering. ISO14001 doe je niet zo maar even  ‘erbij’.

Voor- en nadelen ISO14001

De voordelen zijn:

1. Er wordt gewerkt met een administratiesysteem die alle milieuaspecten en –effecten in beeld brengt.

2. Gevraagde rapportages door het Bevoegd Gezag zoals provincie, Milieudiensten gemeenten, vergunningenbeheerders e.d., kunnen daarin snel worden voorzien.

3.Veranderingen (aanscherpingen) in wet- en regelgeving ontgaan de onderneming niet. Het managementsysteem is dwingend op het bijhouden van deze wet- en regelgeving. De kans op overtreding wordt daarmee heel klein en kan forse boetes besparen.

4. Omdat milieuprestaties een onderdeel gaan vormen van de bedrijfsvoering en continu aandacht vragen, gaat het milieudenken in het DNA zitten van de bestuurders en onderneming en wordt het een ‘van zelf zijn’.

5. Er is een continu focus op maatschappelijke ontwikkelingen en technische innovaties. Zonder  deze focus zou een onderneming wellicht daar te weinig oog voor hebben en daarmee kansen laten liggen of juist op achterstand worden gezet.

6.Met het certificaat toont de onderneming aan haar stakeholders aan dat in haar bedrijfsvoering milieuaspecten en –effecten centraal staan.

De nadelen zijn:

1. Het kost geld.  Helaas. Maar de inrichting van een administratieve organisatie zoals opzet van een financiële administratie, voorraadbewaking e.d. kost ook geld. De accountant kost ook geld. Het zijn noodzakelijke kosten die horen bij een goede bedrijfsvoering.

2. Niet alle kennis en kunde zijn in eigen huis aanwezig. De onderneming zal gebruik moeten maken van deskundigen die haar bijstaan. Binnen de onderneming zullen mensen opgeleid moeten worden.

3. Het pallet is heel breed, in tegenstelling tot de CO²- prestatieladder. Dat is juist, maar de onderneming heeft de plicht aan wet- en regelgeving te voldoen. De kans dat de onderneming wijzigingen gaat missen, is heel groot.

Kunnen ISO14001<>CO²- prestatieladder naast elkaar bestaan?

Zeker kan dat. Waar ondernemingen te maken hebben met voordelen in gunningscriteria is dat aan te bevelen. De CO²- prestatieladder wordt dan een integraal instrument in het ISO 14001 managementsysteem.

Wat brengt het op?

Er zijn nog veel ondernemingen die opzien tegen de nodige milieu-investeringen. Dat is niet nodig. De terugverdientijd en rendementen van milieu-investeringen  zijn vaak beter dan gedacht. Vooral indien men gebruikt maakt van subsidiemogelijkheden.  Op termijn zullen subsidiemogelijkheden afgebouwd worden en zullen milieumaatregelen dwingend worden opgelegd.

Daarbij doen stakeholders zoals omwonenden, klanten, financiers en medewerkers van zich spreken als een bedrijf bekend staat als ‘vies’. De invloed die dat heeft op de onderneming kan niet worden onderschat.

Bedrijven die al vroeg begonnen zijn met milieu-investeringen, vermindering afval, verspilling en uitstoot presteren vaak beter dan concurrenten. Voorbeelden zijn Unilever en DSM.

KPN wereldwijd een van de duurzaamste telecombedrijven

Lees nieuwsbericht KPN nieuwsbericht 10 sept. 2015

Tot besluit

De doelen uit het klimaatverdrag zullen leiden tot nieuwe wet- en regelgeving. Het integreren van een milieumanagementsysteem helpt een onderneming naast haar andere doelstellingen,  met het formuleren en bewaken van milieudoelstellingen en helpt haar met compliance aan (milieu) wet en- regelgeving en milieuconvenanten. Op middellang termijn zal de onderneming financieel en maatschappelijk voordelen behalen.

 
 
 
Publicaties van dezelfde auteur:

• De nieuwe versie ISO9001:2015
• Is bij informatiebeveiliging ISO 27001 noodzakelijk?
• Maatschappelijk verantwoord ondernemen, hoe doe je dat?
• Duurzame inzetbaarheid, belangrijk?

 
Categorie Organisatie Advies