Duurzame gebiedsontwikkeling

Kwetsbare wijken kenmerken zich doordat er verschillende negatieve omgevingsinvloeden zijn: bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid en ontbreken van voorzieningen. Een gezonde leefomgeving ontbreekt. Wijken kennen ook weer buurten die om een verschillende aanpak vragen. Interventies vinden plaats op drie terreinen: sociale en fysieke leefomgeving, het actief stimuleren van betrokkenen binnen de leefomgeving en het aanbieden van effectieve organisatievormen.

Aranto (Kleine Staarman) richt zich op de verbinding tussen duurzame gebiedsontwikkeling en het instrumentarium van de Omgevingswet. Gebiedsontwikkeling wordt duurzaam en integraal aangepakt. Duurzame gebiedsontwikkeling zorgt voor een transformatie. Uitgangspunt is dat mensen zelf hun omgeving kunnen vormgeven. Technologie en digitalisering is gericht op het creëren van oplossingen binnen het waarom, hoe en wat.
 
gezonde leefomgeving
 

Verbinding ruimtelijke en sociale infrastructuur

Voor het creëren van een gemeenschap is de verbinding tussen de ruimtelijke en de sociale infrastructuur essentieel. Een optimale leefomgeving wordt gekenmerkt door maximale begaanbaarheid, toegankelijke basisvoorzieningen, veiligheid, sociale samenhang en zelfredzaamheid.

Smart Environment Design (InfraVitaal) is een ontwikkel- en planvormingsproces dat een toekomstbestendige vitale leefomgeving creëert vanuit gebiedsniveau met centraal de vitaliteit van de mens en biodiversiteit van het ecosysteem. Hierbij gaat het ook om het realiseren van een gezond binnenklimaat. Andersom geldt dat hoe meer ongunstige omstandigheden er zijn hoe kwetsbaarder individuen en de gemeenschap zijn.

Sociaal kapitaal is een verzamelnaam voor de mogelijkheden om via sociale netwerken middelen en/of diensten te mobiliseren (Pharos). Een voorbeeld is het inrichten van een energiehub (dienst van InfraVitaal). Sociaal kapitaal wordt in de context van toenemende vergrijzing steeds belangrijker om collectieve zelfredzaamheid te realiseren.

Voorzieningen op gebiedsniveau

Een woonproduct is uiteindelijk ondergeschikt aan leefomgeving. Het gaat er dus om voorzieningen op gebouw/gebiedsniveau te creëren. Dat vergt een visie op het opnemen van senioren als doelgroep in bouwprogramma’s en samenwerken te faciliteren tussen de zorg- en vastgoedsector. De uitdaging is op zich simpel: een substantiële vergroting van geschikte huisvesting voor ouderen met zorgbehoefte en van zorgcapaciteit om te voldoen aan de vraag.

Oplossingsrichtingen zijn:

  • vergroten van aanbod, nieuwbouw en gebiedsontwikkeling
  • herontwikkeling/transformatie van bestaande locaties
  • zorggeschikt maken van bestaande woningen (inclusief zorggeschikte woningen en woonzorgconcepten voor zware zorg) en
  • inrichten sociale infrastructuur.

Literatuur

Kleine Staarman, A.M. (2019 ). Duurzame gebiedsontwikkeling en de Omgevingswet. Wolters Kluwer
Pharos. (2023). Leefomgeving en gezondheidsverschillen.
Woldendorp, H. en J. Hoekman. (2019). De weerbarstige praktijk. Een evolutietheorie van het sociaal domein. Amsterdam: SWP