Non-lineariteit

Bestaande veelal lineaire leiderschapsmodellen zijn niet meer effectief zijn in onze moderne, complexe en snel veranderende wereld. Die wereld kent een non- lineair karakter: de wereld is steeds complexer en onderling verbonden; verandering gebeurt niet meer voorspelbaar en lineair.

Er is sprake van verdere versnelling van technologische ontwikkeling, convergentie van verschillende technologieën en nog niet voorspelbare doorbraken en disrupties. Systemen zijn steeds meer verbonden. Organisaties zijn steeds meer verbonden in netwerken (ecosystemen), die veelal op platformtechnologie zijn gebaseerd. De onderliggende organisatieprincipes zullen zich steeds meer evolueren.
 
Modern leiderschap
 

Adaptief vermogen

Wat is in deze wereld dan nodig? Het hebben van een adaptief vermogen (zowel individueel als op organisatieniveau) is belangrijker dan de bekende plan-do-check-act benadering. Aanpassen doe je vooral door experimenteren en leren van fouten. Nadruk ligt op inzicht in de verbinding tussen de betrokken medewerkers en de systemen waarin ze werken.

Welke randvoorwaarden zijn nodig?: psychologische veiligheid; bottom-up innovatie en creativiteit; werken met scenario's in plaats van vaste plannen. De organisatie-inrichting is gebaseerd op gedeelde besluitvorming, flexibele organisatiestructuren en gerichtheid op leren en ontwikkelen. Het gaat erom dat leiders moeten leren navigeren in complexiteit en onzekerheid, in plaats van te proberen deze te controleren.

Systemisch denken

Vaardigheden die nodig zijn voor dit type leiderschap: systemisch denken en omgaan met paradoxen en tegenstrijdigheden. Systemisch denken kent de volgende kern. Nieuwe patronen en eigenschappen ontstaan spontaan uit interacties. Kleine veranderingen kunnen grote effecten hebben. Systemen organiseren zich zonder centrale sturing. Systemen passen zich aan aan veranderende omstandigheden.

Professionals die deze rol ambiëren kennen de volgende competenties: zijn in staat betekenis aan ontwikkelingen te geven: duiden van patronen en ontwikkelingen en faciliteren van collectieve zingeving. Ze creëren platforms voor samenwerking en stimuleren diversiteit in netwerken. Centraal staat steeds systemisch kunnen denken. Complexe informatie wordt naar een betekenisvol inzicht vertaald.

Digitale transformatie

Modern leiderschap vindt plaats in de context van de digitale transformatie. Daarom is inzicht in veranderprocessen en -dynamiek belangrijk. De rolinvulling is gericht op het creëren van randvoorwaarden voor die transformatie rekening houdend dat beslissingen onder onzekerheid worden genomen. Kennis van de digitale transformatie is uiteraard aanwezig. Dit betekent dat de beschikbare (zich snel ontwikkelende ) technologie effectief wordt benut en dat geanticipeerd wordt op toekomstige technologische ontwikkelingen. In de eigen organisatie wordt de digitale weerbaarheid geborgd.

Literatuur

Gomes, J. (2023). Leading in a non-linear world. Building wellbeing, strategig, and innovation mindstes fort he future. Hoboken: Wiley
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP