Big Picture: hoe werken mindtraps en hoe ze te vermijden?
‘We will not be able to make things happen, but we can be thoughtful about how we support the emergence of things we want.’(Berger, p.85)
Big Picture
De impact van de digitale transformatie verhoogt de complexiteit van wat er om ons heen gebeurt en raakt ons allemaal. In ons boek ‘Zie je Big Picture’ hebben we uitgewerkt dat het gaat om je identiteit, inzicht en initiatief in samenhang vorm te geven. Hiermee onderken je patronen en kun je de context waarin je werkt en leeft duiden.
Mentale valkuil
Vaak zijn we ons niet bewust waarom we iets vinden. Mindtraps zijn onbewuste denkpatronen of overtuigingen die leiders in hun besluitvormingsproces vast kunnen zetten. Deze mentale valkuilen kunnen leiden tot verkeerde inschattingen, bevooroordeelde beslissingen, en ineffectief leiderschap. Vaak hebben ze te maken met de manier waarop mensen informatie verwerken, interpretaties maken, of hoe ze omgaan met onzekerheid en stress.
Rigiditeit
Veel leiders voelen de behoefte om elke beslissing, elke taak en elke stap nauwlettend in de gaten te houden, vooral in stressvolle of onzekere tijden. Ze geloven dat als ze niet de volledige controle hebben, dingen uit de hand kunnen lopen. Dit kan zich uiten in het micromanagen van teamleden, het strikt volgen van procedures en het nemen van alle belangrijke beslissingen zelf.
In plaats van flexibel te reageren op veranderingen in de omgeving of onverwachte uitdagingen, blijft het team vastzitten in rigide processen en goedgekeurde werkwijzen. Dit maakt het moeilijker om effectief te reageren op nieuwe kansen of problemen die zich voordoen.
Mindtraps
Belangrijke mindtraps zijn:
- Bevestigingsbias: Dit is de neiging om alleen informatie te zoeken of te waarderen die je bestaande overtuigingen of voorkeuren ondersteunt. Dit kan je afleiden van objectieve en volledige evaluaties van situaties.
- Overmatige controle: Sommige van ons hebben de neiging om alles onder controle te willen houden, wat hen kan belemmeren om vertrouwen in anderen te hebben of om de teamleden ruimte te geven om initiatief te nemen.
- Zwart-wit denken: Het zien van situaties in termen van alleen goed of slecht, zonder de nuances, kan leiden tot simplistische oplossingen die niet altijd effectief zijn.
- Het ‘zelfbetwijfelen’ van succes: Dit betreft de angst of het gevoel dat succes niet verdiend is en dat je uiteindelijk zult falen, wat kan leiden tot overcompensatie of besluiteloosheid.
Inzicht
Door mindtraps te vermijden, kun je betere keuzes maken. Het begint met het bewustzijn dat je (iedereen) ze hebt (heeft). Het is belangrijk om regelmatig stil te staan bij je eigen beslissingen en gedrag, en open te staan voor feedback van anderen om blinde vlekken te identificeren. Door alternatieve perspectieven te overwegen en met een bredere blik naar problemen te kijken, kun je flexibeler worden in je besluitvorming. Het stellen van vragen en het uitdagen van hun eigen aannames is daarbij belangrijk.
Literatuur
Berger, J.G. (2019). Unlocking leadership mindtraps. How to thrive in complexity. Stanford University Press
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP