‘Blijf in de stroom van verandering. Wie vasthoudt zal verliezen, wie meebeweegt zal vinden’

Mogelijk

TaoHet taoïsme is geen systeem met voorschriften, maar een manier om te leren kijken naar de wereld zonder dogma’s, controle-drang en ego-gerichtheid. De mens moet ruimte maken om te kunnen zien, begrijpen en handelen. Het is een oefening in niet-vasthouden: aan ideeën, doelen, identiteiten. Het gaat om handelen in overeenstemming met de situatie. Taoïstisch veranderen is niet veranderen om te veranderen, maar mogelijk-maken dat iets kan ontstaan.

Meebewegen

Verandering lukt beter als je meebeweegt met bestaande energie, cultuur en ritme in plaats van te duwen of te forceren. Daarbij geldt dat kleine oorzaken grote gevolgen kunnen hebben. Verandering begint bij inzicht, niet bij actie: stel daarom eerst vragen vóór je oplossingen lanceert. Vertrekpunt is dat organisaties sneller veranderen sneller wanneer er vertrouwen, rust en balans is. Verandering als natuurlijk en cyclisch (Yin & Yang): niet elke fase is doorgaan; rust hoort erbij.

Voorwaarden

De beste manier is om verandering niet te forceren, maar voorwaarden te creëren waarin mensen zelf willen veranderen. Het gaat meer om het wegnemen van weerstand i.p.v. op het vergroten van druk. Belangrijk is om begrip te hebben van cultuur, informele netwerken en machtspatronen. Veranderen begint met kleine stappen: klein beginnen --> leren --> opschalen (bijvoorbeeld door maken van een minimal viable product). We leren, we proberen, we evalueren, we verbeteren.

Daarbij gaat het om je te laten leiden door leegte. Leegte is geen afwezigheid, maar een openheid die anderen ruimte geeft. Stel daarom minder doelen, maar creëer meer richting. Zorg voor stilte in besluitvorming: weten door niet meteen te reageren. Stem het tempo af op wat het systeem kan dragen. Ga niet gelijk trekken aan mensen, maar neem frictie weg.

Yin en Yang

Taoïstisch leiderschap is comfortabel met dubbelheid: stabiliteit én verandering, sturen én loslaten, resultaten én processen waarderen. Een voorbeeld van een Yin-Yang dialoog: wat moeten we meer doen?; Wat moeten we juist niet meer doen?

Een organisatie floreert waar spontaniteit mogelijk is. Dat doe je door minder regels en meer principes. Fouten zijn leerbronnen, geen schuldbronnen. Er is ruimte voor intuïtie naast data. Reflectievragen zijn bijvoorbeeld: Waar duw ik? Wat als ik dat niet doe? Hoe werkt dit systeem; niet hoe zou het moeten werken? Wat probeert spontaan te ontstaan?

Literatuur

Martelaere, P. de. (2006). Taoïsme. De weg om niet te volgen. Ambo/Amsterdam
Woldendorp, H., A. Jeninga en A. Eliens. (2025). Kun je me doorverbinden met …..mezelf? Een reisgids voor kinderen en volwassenen. Uitgever Virtuoos