Respect voor en inzicht in elkaars autonomie

De uitvoering van zorgprocessen, uitgaand van mogelijkheden van mensen in hun geheel in plaats van hun beperkingen, vergt een hoge mate van authenticiteit.  Het op eigen kracht staan (individualiteit) en het betrokken zijn op elkaar (sociabiliteit) moet op een evenwichtige wijze met elkaar worden verbonden.  Verbindingen worden ingevuld vanuit respect voor en inzicht in elkaars autonomie. Daarbij is de eigen inbreng bepalend.

Als we een bepaald perspectief hebben over de afhankelijkheid van ouderen, dan bepaalt dat meestal wat we zien en hoe we ons gaan gedragen. Als we echter beseffen dat iedereen verschillend is en dat we verschillend ten opzichte van onszelf zijn op verschillende tijdstippen en tegenover verschillende mensen wordt ons perspectief aanzienlijk verruimd.

Goede samenwerking essentieel voor een betere kwaliteit van zorg

Een goede samenwerking in het zorgnetwerk lijkt een positieve samenhang te hebben met kwaliteit van zorg. Het gezamenlijk hebben van regie over de zorg en het gevoel greep te hebben op het leven hangt positief samen met de ervaren kwaliteit van leven. Voor een betere kwaliteit van zorg is het belangrijk dat zowel informele als formele hulpverleners investeren in goede samenwerking met elkaar (Masselink,)
 
zorg

Dat kan de kwaliteit van het beleid en de gekozen oplossingen enorm ten goede komen. Want beleidsmakers zijn meestal mensen in de bloei van hun leven, voor wie andere dingen belangrijk zijn dan voor ouderen. De opzet van reguliere hulp vloeit voort uit de uitvoering van beleidsprincipes. Het lastige daarvan is om een vraag van een cliënt om te zetten naar een plan van aanpak. Doordat vaak sprake is van een vertaling gaat de authenticiteit van de vraag enigszins verloren. Het gaat dus om het kunnen horen van de ander. Baart (2011): de structuur van betrokkenheid is die van vraag en antwoord op die en geen andere vraag.

Multidisciplinaire zorgnetwerken

Om de zorgvraag van de cliënt beter te beantwoorden en zelfzorg te faciliteren gaan de huidige grenzen tussen nulde, eerste, tweede en derde lijn vervagen: er is steeds meer sprake van zorgnetwerken. Multidisciplinaire samenwerking betekent dat iedere zorgprofessional een eigen specifieke bijdrage levert. Een goede samenwerking tussen zorgprofessionals en mantelzorgers wordt van cruciaal belang. Dit zal andere eisen aan de competenties van zorgprofessionals stellen.

Door de toename van multidisciplinaire samenwerking krijgt de cliënt te maken met steeds meer zorgverleners. Dit vereist dan ook dat in het zorgproces de cliënt het overzicht houdt; dit geldt eveneens voor de mantelzorger. Bij de regie invulling van het zorgproces neemt ICT een steeds belangrijker rol in (vergelijkbaar met ontwikkelingen in de reisbranche (booking.com) en de detailhandel (Albert Heijn/bol.com).

Bij netwerkgeneeskunde staat de zorg van de patiënt centraal; hij/zij voert samen met mantelzorgers en zorgprofessionals regie over de eigen gezondheid. Centraal staat consistent en helder communiceren. Het lijkt eenvoudig; het is ingewikkeld. Hoe ga je om met de (permanente) wijzigingen in wet- en regelgeving en de veranderingen in de omgeving? Hoe ga je om met (wijzigende) opvattingen van professionals?

 

Literatuur

Baart, A. (2011). Een theorie van de presentie. Den Haag: Boom

Langer, E. J. (2010). Counter clockwise. A proven way to think yourself younger and healthier. Londen: Hodder and Stoughton, 2010

Masselink, R. e.a., red. (2008). Waarderend organiseren. Appreciative Inquiry: cocreatie van duurzame verandering. Nieuwerkerk a.d. IJssel: Gelling Publishing

Woldendorp,H. (2021). Technologische en sociale innovatie in de ouderenzorg. De impact van COVID-19. Amsterdam: SWP