Acceptatie van digitale technologie in de zorg

Betrokkenheid gebruiker

Het gebruik van nieuwe technologie, apps en platforms met verzamelde data over onszelf en onze leefomgeving leidt ertoe dat nieuw oplossingen voor vraagstukken denkbaar zij geworden. Digitale technologieën, zoals eHealth en domotica dragen bij aan zelfstandigheid thuis en doelmatigere inzet van zorgverleners.

Het is echter belangrijk om tot een benadering te komen waarbij ouderen en zorgprofessionals op de hoogte zijn van de mogelijkheden, ondersteuning krijgen bij digitale vaardigheden en betrokken worden bij de ontwikkelen van digitale technologieën. Een vertrekpunt is dat technologie en digitalisering bij kunnen dragen aan de kansen en uitdagingen van een ouder wordende samenleving. De vraag daarbij is echter wat de impact en snelheid van adaptatie van technologie en digitalisering zal zijn.

Vergroten acceptatiegraad

Nieuwe medische technologieën en behandelingen stellen mensen in staat om langer en gezonder te leven, langer thuis te blijven wonen en te leven met ziekte die eerder dodelijk was. Technologieën buiten de zorg kunnen eveneens bijdragen aan goed ouder worden. Bijvoorbeeld voor degenen die niet langer mobiel zijn, kunnen communicatietechnologieën het gevoel van isolement verminderen. Ook hier geldt weer dat acceptatie plaats vindt als de technologische mogelijkheden passen in de wereld van een oudere.

Het groeiende aandeel van technologie in het dagelijks leven zorgt ervoor dat veel mensen steeds handiger worden in het gebruik ervan. Mede aangejaagd door de coronapandemie groeit de acceptatie en toepassing. De acceptatie gaat gelijk op met een nog vaak beperkt bewustzijn, kennis en acceptatie van beschikbare technologische toepassingen.

Blokkades voor acceptatie

Daarnaast is ook een nog altijd grote groep die vanwege beperkte digitale vaardigheden slechts moeilijk meekomt in het digitaler wordende tijdperk. Zeven procent van de Nederlanders heeft bijvoorbeeld geen toegang tot een laptop of tablet. Bij ouderen, mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) en mensen met een migratieachtergrond ligt het percentage zelfs hoger dan gemiddeld. Rond de 2,5 miljoen Nederlanders vinden het moeilijk om te werken met digitale apparaten (bijvoorbeeld een computer, smartphone of tablet) en 1,2 miljoen Nederlanders hebben nog nooit internet gebruikt.

Inspelen op meerwaarde

Veel technologieën zijn nog matig gebruiksvriendelijk, slecht toegankelijk en onvoldoende intuïtief. Er is in de media vooral nadruk op high-tech toepassingen, zoals geavanceerde supercomputers of, zelfrijdende auto’s en veel minder op bijvoorbeeld ontwikkelingen rond een intelligente rollator. Het is juist bij dit soort toepassingen dat acceptatie van digitale technologieën zal worden vergroot.

Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg)organisaties. Werken met de Systemische Ontwikkel Matrix. Amsterdam: SWP

Ouder worden 2040. Een transformatieagenda voor een ouder wordende samenleving. BeBright 2022

Woldendorp, H. (2018). Toekomstbestendige zorgprofessionals en zorgorganisaties. De consequenties van platformtechnologie voor de ouderenzorg. Assen: Koninklijke Van Gorcum

Woldendorp, H. (2021). Technologische en sociale innovatie in de ouderenzorg. De impact van COVID-19. Amsterdam: SWP

Woldendorp, H. en J. Hoekman. (2019). De weerbarstige praktijk. Een evolutietheorie van het sociaal domein. Amsterdam: SWP